Arnhem blijft inzetten op klimaat & energie, werk en goede zorg

Arnhem blijft volop inzetten op de energietransitie en het behalen van de klimaatdoelstellingen. En op het creëren van werkgelegenheid en een gunstig investeringsklimaat. Tegelijkertijd heeft Arnhem te maken met een sterke toename van de kosten van de zorg. In de Perspectiefnota 2020-2023 – die vandaag gepresenteerd is – beschrijft de gemeente hoe zij omgaat met de kansen en uitdagingen waarmee de stad zich geconfronteerd ziet. Tevens zijn structurele maatregelen opgenomen om de toename van de kosten sociaal domein, de extra investeringen in de ICT, de nieuwe werkwijze van Werk & Inkomen en de invoering van de Omgevingswet het hoofd te bieden.

Hoofdlijnen:
* In de laatste tussenrapportage werd een tekort in het sociaal domein van € 18,7 miljoen euro verwacht. Met de voorgestelde maatregelen worden deze nu structureel opgelost. Dat kan door jaarlijks € 7,5 miljoen te besparen binnen het sociaal domein, vooral door efficiënter te werken.
* Het budget voor het sociaal domein wordt verhoogd met ruim € 5 miljoen. Het geld hiervoor wordt in de rest van de gemeentelijke begroting gevonden, bijvoorbeeld door reserves die niet meer nodig zijn in te zetten. Zo wordt er rekening gehouden met forse rentestijgingen. Omdat zulke rentestijgingen niet verwacht worden, kan een groot deel van die begrotingspost (jaarlijks ruim € 3 miljoen) vervallen. Daarnaast zorgt een andere methodiek voor afschrijven van wegenonderhoud ervoor dat er binnen deze perspectiefnota jaarlijks circa € 2 miljoen extra beschikbaar is * De aanpak om meer mensen uit de bijstand aan werk te kunnen helpen, wordt verbeterd en gestroomlijnd. Hiervoor is een investering van € 6 miljoen nodig.
* De afgelopen jaren waren er steeds meer problemen met de kwaliteit en stabiliteit van de ICT. Om dit op te lossen, wordt jaarlijks € 1,5 miljoen euro gereserveerd.
* Op 1 januari treedt de nieuwe Omgevingswet in werking. Deze wet vervangt alle wetten en regels voor ruimte, wonen, infrastructuur, milieu, natuur en water. Voor de invoering heeft de gemeente incidenteel € 2,1 miljoen en structureel jaarlijks € 0,2 miljoen gereserveerd.
* De weerstandsfactor die in de eerste tussenrapportage naar 0,9 gedaald was, neemt door de maatregelen in 2019 toe naar 1,2. Het college blijft werken aan een betere solvabiliteit (de mate waarin schulden kunnen worden afbetaald), maar in een iets lager tempo. Daarmee verwacht het jaarlijks € 2,7 miljoen vrij te spelen. Over de gehele periode 2019-2023 resteert nog een tekort van € 4,4 miljoen euro. In de komende MJPB komt het college met voorstellen hoe dat tekort kan worden opgelost.

Tekorten sociaal domein nu structureel aanpakken
De grootste uitdaging van dit moment zijn de toenemende kosten van het sociaal domein. Dat wordt vooral veroorzaakt doordat steeds meer inwoners een beroep doen op zorg en ondersteuning. De begrote budgetten voor wmo en jeugdzorg zijn onvoldoende gebleken. In de laatste tussenrapportage wordt in 2019 een tekort verwacht van € 18,7 miljoen euro. Een deel van die tekorten zijn in Arnhem tot nu toe altijd tijdelijk opgelost via het noodfonds. In deze Perspectiefnota worden voorstellen gedaan om die tekorten nu structureel op te lossen. De uitvoering van deze opgaven is intussen over de gehele breedte in volle gang. Het uitgangspunt is dat iedere Arnhemmer de zorg moet kunnen ontvangen die nodig is, dat de kwaliteit van de zorg beter wordt, en dat we die zorg efficiënter kunnen organiseren. Daarnaast lobbyt de VNG in Den Haag voor meer geld voor wmo en jeugdzorg.

Vooruitblik
De gemeente wil nadrukkelijk de regie nemen in de warmtetransitie. Waar bewoners daar zelf mee aan de slag willen, faciliteren we hen. Waar dat niet vanzelf gebeurt, neemt de gemeente het voortouw. Hiervoor is het Klimaatfonds van € 10 miljoen euro beschikbaar. Klimaatbestendigheid betekent ook voldoende groen in de stad. Arnhem is al de stad met het meeste groen binnen de stadsgrenzen. De gemeente werkt aan een nieuwe bomenvisie en is net gestart met fase 3 van de vergroening van de binnenstad.

De economische groei neemt weliswaar wat af, maar de werkgelegenheid trekt aan. De 18 gemeenten in de regio Arnhem-Nijmegen hebben onlangs afgesproken meer samen op te gaan trekken, bijvoorbeeld op het gebied van economie, innovatie en mobiliteit. Daarnaast spant de gemeente zich extra in om nog meer mensen aan het werk te helpen en armoede te bestrijden. De gemeente bereidt zich ook volop voor op de nieuwe Omgevingswet, die op 1 januari 2021 in werking treedt. Deze wet vervangt alle wetten en regels voor ruimte, wonen, infrastructuur, milieu, natuur en water. De Omgevingswet zorgt voor minder regels en maakt lokale initiatieven beter mogelijk. Dat is prettig voor inwoners en ondernemers, maar ook voor de gemeente zelf.